PREMIOS GOYA 2010

OS GOYA FALAN GALEGO

Eloy Domínguez Serén

As cifras falan por si mesmas: 4,6 millóns de espectadores e un 26,4% de cota de pantalla converten a gala da XXIV edición dos Premios Goya na máis vista na historia deste certame.

Tralos bos resultados de despacho de billetes cultivados polas producións nacionais en 2009 e unha vez resolto o desbloqueo das axudas ao cine español por parte de Bruxelas, a cerimonia de entrega dos Premios Anuais da Academia converteuse nun perfecto escenario dende o que realizar un chamamento ao compromiso entre os diferentes axentes involucrados no mercado cinematográfico.

Nun discurso rotundo, apelativo e en absoluto compracente, o presidente da Academia de Cine, Álex de la Iglesia, advertiu aos asistentes acerca da necesidade de “ser humildes e estar agradecidos”, así como da obrigación de “pedir perdón por fallar moitas veces”. Tras agradecer o apoio do público durante o pasado ano, o biscaíño asegurou que é o deber de todos “arrimar o ombreiro” para “fortalecer a industria”. Neste aspecto, o cineasta manifestou o seu agradecemento á labor de TVE e invitou ao resto de cadeas de televisión a favorecer a produción española, sentenciando: “non lles pedimos a súa xenerosidade, senón que lles ofrecemos a nosa disposición a traballar”.

UN HOMBRE SOLTERO - A single man (2009) de Tom Ford

UN FASTOSO SPOT

DE 99 MINUTOS

Eloy Domínguez Serén

O campo da pragmática é fascinante. A pesar da literalidade coa que se traduciu ao castelán o título da película A single man, ópera prima do gurú da moda Tom Ford, certas connotacións do título orixinal esvaécense coa tradución; unha perda coñecida coma “lost in translation”.

En efecto, aínda que single pode traducirse coma solteiro, este termo anglosaxón tamén equivale a só ou único. Os tres diferentes significados deste vocábulo axústanse con precisión á identidade de George Falconer, protagonista da novela homónima de Christopher Isherwood na que se basea a cinta de Ford.

Presentada o pasado 11 de setembro no Festival de Venecia, no que o actor Colin Firth foi premiado coa Copa Volpi ao mellor actor, este drama introspectivo, impregnado polos códigos visuais do spot publicitario, é un sofisticado exercicio estético tan excesivamente pomposo como maxestuosamente elegante.

LA CARRETERA - The Road (2009) de John Hillcoat

NON É PAÍS PARA NINGUÉN

Eloy Domínguez Serén

Por que dar un paso á fronte cando o horizonte non revela máis que un gris deserto de morte e devastación? Como ser humano cando a humanidade deixou de existir? Que facer cando xa non hai que facer? Como vivir estando xa morto? Son só algunhas das hipóteses que Cormac McCarthy expón na súa arrepiante, portentosa e intimidante novela The road, gañadora do Premio Pulitzer de novela no ano 2007.

The road é unha sorte de infausta epopea posmoderna, unha desgarradora historia de amor e sacrificio paterno-filial, unha lúcida e cáustica reflexión do principio de homo homini lupus. Un home e o seu fillo emprenden o seu particular éxodo sobre as ruínas dunha civilización extinta, enfrontándose ao galopante axexo da morte.

Pai e fillo peregrinan sobre un tenebroso ermo arrasado, combatendo a fame, o frío e a enfermidade baixo o lacerante recordo dun pasado que se esvaece nas súas atormentadas memorias.Vagan cara ao sur, sempre cara ao sur, aferrándose a un destino incerto onde, talvez, subsista algunha físgoa de vida. A densa e mortecina cinza envólveo todo, anunciando a fin dos tempos.

SUNDANCE: ENTREVISTA A RODRIGO CORTÉS

O OURENSÁN RODRIGO CORTÉS

ARRASA EN SUNDANCE

Eloy Domínguez Serén

A mediados de xaneiro, a influente revista estadounidense Variety daba a coñecer a lista 10 directors to watch, dende a que cada ano distínguese a dez cineastas emerxentes aos que seguir de cerca. Este ano, por segunda vez dende que esta lista foi creada en 1996, un director español formaba parte do prestixioso elenco. Tras seleccionar ao canario Juan Carlos Fresnadillo en 2002, Variety fixouse nesta ocasión no galego Rodrigo Cortés, un dos grandes novos valores do noso cine.

Este ourensán de nacemento e salmantino de adopción comezou a súa carreira no mundo do curto, a publicidade e o videoclip, antes de darse a coñecer con 15 días (2001), a curtametraxe máis premiada da historia do cine español. En 2007 debutou na longametraxe con Concursante (2007), unha das obras máis virtuosistas, orixinais e enxeñosas dos últimos anos.

A súa segunda longametraxe, Buried, foi a gran sensación da recente edición do Festival de Sundance, referencia mundial do cine independente. Tal foi o éxito que obtivo esta cinta entre crítica e público que, apenas unhas horas logo da súa estrea en Sundance, a compañía norteamericana Lions Gate comprara xa os dereitos de distribución deste thriller, tras puxar, entre outras, coa poderosa Fox Searchlight.

LA CINTA BLANCA - Das weisse band (2009) de Michael Haneke

A INTIMIDADE COMA

REFUXIO DO MAL

Eloy Domínguez Serén

Cada vez que vou ao cine albergo a esperanza de ver unha película como La cinta blanca. Con todo, lamentablemente, poucos, moi poucos directores logran na actualidade igualar a mestría de Michael Haneke para estimular e involucrar ao espectador coa súa obra. Paradoxalmente, Haneke logra o compromiso do seu público mediante o distanciamento, o soado distanciamento brechtiano, vehículo de reflexión cinematográfica de autores como Theo Angelopoulos, Atom Egoyan, Lars von Trier ou, especialmente, Jean-Luc Godard.

As películas de Michael Haneke acompáñanche á casa á saída do cine, esixindo ser reflexionadas unha e outra vez. O cine do austriaco apela, cuestiona e interroga, e xamais permite a indiferenza. A indiferenza non é unha opción cando se foi agredido, perturbado, desafiado, ameazado. Do mesmo xeito que David Lynch, Haneke oculta a ameaza, a perversión e a transgresión nos recunchos da cotidianeidade. Convivimos con ela, envólvenos e axéxanos, pero é invisible aos nosos ollos, e por iso inquiétanos.

BUSCANDO A ERIC - Looking for Eric (2009) de Ken Loach

É UN PAXARO?, É UN AVIÓN?

¡É CANTONA! 

Eloy Domínguez Serén

Aínda que a miúdo caemos no erro de referirnos como “hoolingan” a calquera siareiro inglés, é importante discernir entre este termo e o de “supporter”. Mentres que o primeiro, en efecto, responde exclusivamente ao perfil de afeccionado británico de comportamento violento e agresivo, “supporter” é o equivalente anglosaxón de siareiro, seguidor ou fan. Deste xeito, Buscando a Eric (Looking for Eric), último filme de Ken Loach, é unha homenaxe a esa figura, a do “supporter”, ese amante incondicional que venera as súas cores domingo tras domingo con inesgotable paixón e devoción.

Eric Bishop é un pobre diaño aflixido e melancólico que se gaña o pan como carteiro en Manchester. A vida de Eric é unha auténtica ruína, ata tal punto que foi privado incluso da cousa que máis feliz o fai no mundo: ver un partido do seu amado Manchester United en Old Trafford, o chamado “Teatro dos Soños”.

ALGO PASA EN HOLLYWOOD - What just happened (2008) de Barry Levinson

A CATIVA PELÍCULA DE COMO FACER
UNHA CATIVA PELÍCULA

Eloy Domínguez Serén

Nunha das primeiras secuencias de Algo pasa en Hollywood, un produtor escravizado polo móbil e o reloxo (Robert De Niro) rexeita un guión protagonizado por un florista, asegurando ao seu autor que esa historia “non é unha película”. Cara a final do filme, e sen ter lido unha soa palabra da trama, o produtor cambia de súpeto de opinión e acepta o proxecto. Que diferencia houbo entre unha situación e a outra? Que cambiou? Sinxelo. No segundo caso introdúxose a palabra máxica: star.

O Hollywood retratado nesta cinta é un sufocante enxame no que as abellas obreiras lamen o aguillón dunha raíña chamada star, a encargada de arrastrar a toda a colmea a un turbio panal dourado onde serán espremidas ata colmar a despensa do insaciable apicultor de turno.

Que a meca do cine é un niño de serpes non é ningunha novidade. De feito, absolutamente nada nesta cinta o é. E, a pesares de todo isto, Algo pasa en Hollywood é un produto tan seguro como astuto, aínda que o experimentado e irregular Barry Levison faga mofa da industria cinematográfica norteamericana ao completo (el incluído) cunha cativa película sobre como facer unha cativa película. A iso chámoo eu predicar co exemplo.